سروش لکستان

سروش دلفان

سروش لکستان

سروش دلفان

داستانی به زبان لکی به همراه ترجمه فارسی

موشن روژی کریم خون زند گه ای طایفه لک بیه ای جنگی شکس هواردوی و وه گرد مال ماولی دوشمنه دوما میهوایا

گویند روزی کریم خان زند که از طایفه لک بوده است در جنگی شکست می خورد و همراه با خانواده در حال فرار بود و دشمن به دنبالش

 

یه چمه مال و ژن و آیلا بیتی یه کی اه دشمنه لا 

به یک چشم زن و فرزند و بار و بنه را می نگریست و با چشم دیگر دشمنان را

 

یکی اه ژ دوشمنه ل شمشیر تیژیه دسا وه دوما بیتی کریم خون هر موت هه ی کور نوری دس هیز ده! دوشمن دس وردار نوی

یکی از افراد دشمن شمشیر تیز به دست کریم خان را دنبال کرده بود کریم خان وی را خطاب قرار داد ! هان ای پسر(مرد)دست بردار و نیا اما دشمن دست بردار نبود

 

دشمن هتو نوا و گست شمشیر بشینی او کریم خون ،وکیل ئه ی رّاو نیشتو سر دوزیتیا و شمشیر هونه دار نوم کپولک که بیه

دو کوتا و هر کوتی کته یه لا را 

دشمن نزدیک شد(به جلو آمد)و می خواست با شمشیر به کریم خان بزند وکیل به وی فرصت نداد و با چالاکی سرش را کنار زد و چنان بر فرقش زد که دو نیم شد و هر نیمه به طرفی افتاد

 

کریم خان دسه شمشیر ماچ کردیا و  وه لکیا وّت:« تونه مورّین و بختم نمورّی» گه ای گپه ای تاریخ نویسرهیایه

کریم خان دسته شمشیر را بوسید و به زبان لکی گفت: تو می بری و بختم نمی برد که این سخن در تاریخ ثبت گردیده است

یه کی ای بوه شه ل دور کریم خانی ئی گپه وه بیتا وشیاشی:

یکی از شعرای دوره ی کریم خان این سخن را به شعر فارسی در آورده است:

همی رفت و می گفت پژمان به تیغ            تو بری و بختم نبرد،دریغ

آموزش زبان لکی درس پنجم

رعد و برق

گرٍم هور

girim hurr

تگرگ

تورزیله

turzyLa

آب یخ بسته

آو ه ماسیه

âwa mâsya

ماه پیداست

مونگه ها درا     

mo¢a hâ dirâ

مه است گرگ ما را نخورد

که رکه ره مزیه گورگ مون نه ری

karrkarra mizêa gorgmun narê

ستاره

آساره

âsâra

باد

وا

vâ

ابر

اور

awr

خورشید

هوه ر

huar

باران

وارون

vârân

می شه امروز بریم بیرون؟

ایمرو ماو بچیمن ئه ر کوی؟

Imrrûmâw bichymin ar koê?

بگذار ببینم هواشناسی چی می گه؟

بیلابینم هواشناسی چه موشی

byLâ bynim hâwâshinâsy cha mûshi

اگه هوا خوب باشد بریم نه؟

ارسا بی بچیم نه؟

ar sâ by bichym na?

باشه می ریم

باشد مه چیم

bâshad machym

یعنی الان باید صبر کنیم اخبار بگه؟

ایسکه بوسیم بینم کی اخباره مه ی؟

iska bûsym bynim kê akhbâra mai?

نه می رم از سایت نگاه می کنم

نه مه چم ای سایت سیره مه کم

na machim i sâyt sêra makam

آموزش زبان لکی درس چهارم

ــ صبح به خیر

سوته خیر  

suta xir

ــ عصر به خیر 

ایواره ته خیر 

iwara ta xir 

ــ شب به خیر  

شو ته خیر 

shu ta xir

ــ خدانگهدار 

خدا ته دیار سرا بو  

xuda ta dyâr sarâ bû

ــ مرد 

پیا  

pêâ

ــ زن 

ژن  

zhan

ــ دوشیزه-دختر 

 دت 

dit 

ــ شوهر 

میرده 

shoy

ــ دخترم 

دتم  

ditim

ــ پسرم 

کورم  

korrim

ــ کدام اتوبوس به کنگاور می رود 

کوم اتوبوس وری کنگه وره مه چو  

kum otûbûs viri ka¢avara machû?

ــ آیا کسی اینجا فارسی حرف می زند؟ 

کسی ئه ر ایره وه فارسیا گپه مه ی؟  

kasêar iêra va fârsyâ gapa miê? 

ــ من خیلی لکی بلد نیستم 

مه فره لکی بله ید نیه م  

mi fra laky bilêd nyim

ــ اگه ممکنه یواش تر حرف بزن 

ار ماو یاواش تر گپ به ی 

ar mâw yâwâsh tir gap bi 

این را در زبان لکی چطور می گویند؟ 

یه وه زوون لکیا چوینه موشن؟  

ya va zûn lakyâ chuyna mûshin

ــ اگر ممکنه  تکرارش کن 

ار ماو دوواره بوشتی 

ar mâw dûâra bûshtê

 

آموزش زبان لکی درس سوم

اینجا کجاست؟

ایره کووه؟  

ira k ûa? 

اینجا کوهدشت است

ایره کوی یه شته 

ira koiashta

در کجای ایران واقع است؟

هار چه جای ئه ی ایرون؟  

hâr chi jâê aê iêrun?

در غرب ایران است

ها ر غرب ایرون 

hâr gharb iêrun

چقدر جمعیت دارد؟

چنی   نفوس دیری؟ 

chanê nifûs dêrê?

دویست و پنجاه هزار نفر

دو هیس  پنجا هزار نفر 

duhês panjâ hizar

چند بخش دارد؟

چن  پارچیه ؟ 

?chan pârchiêa

چهار بخش_رومشکان-ترهان-کوهنانی-درب گنبد

چوار پارچیه-رومئشگون-تریون-کورونی-ده ر گومه 

chûâr pârchiêa-rrûmishgon-taryun-kûrony-dargoma

اسم رودخانه هایش را بگو

نوم روئه له بوشتی 

nom rûila bûshtê

یکی سیمره یکی کشکان

یه کی سیمره –یه کی کشکون 

yakê sêmira yakê kashkon

به چه زبانی صحبت می کنند؟

وچه زونیکا گه په مه ن؟ 

va chi zûnikâ gapa man?

به زبان لکی

وه زوون لکیا 

va zûn lakyêâ

به چه اسمی نامیده می شوند

وه بینونه موشن کوویی؟ 

va binona mûshen kûy

لکستانی نامیده می شوند 

وه بینونه موشن لکستانی  

Va binona mûshin lakistâny

آموزش زبان لکی درس دوم

۲زن-کجا می ری؟  

کوه مه چین؟ 

kûa machyn? 

مرد-سر،کار  

وری سه ر کار 

viraê sar kâr

زن-الان که بعدظهره کارت چیه؟  

ایسکه گه نیمرو دومایه کار چیکه؟   

iyska gi nymiru domâêa kar chêka? 

مرد -با یه نفر قرار دارم کارشو بعدازظهر انجام بدم  

قرارمه گه رد یه کی نیایه نیمرو دوما کار بایج میو ری 

qirarma gard yakê nêâêa nymirudumâ kâr bâyj mêu rê

زن-پس برگشتنی  یادت نره نان و روغن و سیب زمینی بگیری   

هنی گه ماینو دوما ئه ی ویر تا نچو نون و روین و سیف خاکیش بسینی 

    hanê gi mâynu dumâ iê vyrtâ nachû nun u ruyn u sêfxâkysh bisyny  

مرد- چشم خانم  

سر چه مه لم  کی وانوه 

sar chamalim kiwânûa 

۱ -الو،کجایی مگه قرار نشد بیای اینجا ؟ 

الو-هاینه ر کو،مه ر قرار نوی باین ارا ایره ؟

alû-hâynar kû mar qirâr nuy bâyn arâ iêra?

۲-منم دارم میام -ترافیکه 

منیش دیرم مام -ری به نونه  

Minysh dirim mâm-rê banuna

۱-هرچه زودتر خودتو برسون عجله دارم   

زویتر وژت برسن عجله دیرم 

Zuytir wzhit birasin ajiLa dirim 

۲-فعلا که ترافیکه-باشه خودمو می رسونم  

ایسکه گه ری بنونه-باشد وژمه مه ره سنم  

isga gi rê banuna -bâshad wizhmmarasinim

۱-منتظرم-زود بیا  

چه مه ریتم - زوی بوری 

chamarêtêm-zuy bûrê

آموزش زبان لکی درس اول

۱- سلام -چوینی ،خویی   

 silâm-chûyny-xûiy  

    سلام-چطوری،خوبی   

                                        

۲-تو خوه ش بوین -تو چوینی   

  

  Tu xosh buyn-Tu chuyny?

خوش باشید شما چطورید ؟

۱-چیه هونه گرمَ 

                                 Chêa Hona garma  

چرا اینطوری (هوا) گرمه 

۲-فره ،راسی کویی کین ؟ 

                        Fira-râsy koykyn  

خیلی،راستی شما اهل کجائید؟   

۱-مه که نگه وری کم تو چه؟    

          Mi ka¢ avarykim Tu cha? 

   من کنگاوری ام ،شما چی؟ 

۲-مه دری شه ر، ولی مالم ها کرماشون  

                                                                       Mi dirishar-Valy mâlim hâ kirmâshun 

    من دره شهر ی ام اما خونه ام کرمانشاهه  

۱-چه پیشه ی،چه مه کی؟  

chapishay-cha makiy?  

چه شغلی داری چه کاره ای؟ 

۲-قیلی گونج عسل دیرم زنی مه مه چرخنم  

qayli gonj asaL dirim zinay ma macharxinim 

 تعدادی زنبور عسل دارم و زندگی ام را می چرخانم 

۲- هومه چه پیشه ینون؟   

Huma chapishaynon?  

شما چکار ه اید؟

۱-درسه مه م ئه ی دانشگاه  

Darsa mam iy dânishgâ 

     در دانشگاه تدریس می کنم 

۲-بژیای،گیانت آزا  

Bizhyây-gyânit âzâ

زنده باشی،تنت سالم 

۱- مه دی دیرمه، مه ی بچم، فرمونی نیه؟  

Mi dy dêrma mi bichim-Firmoni nya? 

دیگه دیرم شد می خوام برم امری نیست؟

۲-فره خوشال بیم  

Fira khoashaL bym  

 خیلی خوشحال شدم 

۱-منیش،فره ،وه خداته مه سپارم  

Minysh-fra-va xodâ ta maspârim 

منم خیلی،به خدا می سپارمت 

۲-خداته دیار سرا بو 

xodâta dyâr sirâ bû 

خداوند به همراهت

مثنوی لکی

مثنوی لکی

 

خَم اِ وَرَ خاو ولکَرِ دل نیه

هیز دَر دس اِ کَپر دل نیه

 

هرچه که یوژمَ مگرم وَ خاوا

یه گِل اِ کش یه گل موسم اِ لاوا

 

پِرپِر بالِ چملم اِ قفس

بال دوچمم کوت بیسه اِ نفس

 

هول و پژاره مکووی اِ شووم

کوکووه ماو زویخ دوچم ار لووم

 

هر مَکیشیم هول دلم تا فلک

گوم گوم و گوم گوم که گومِ یه دلک

 

دویزه دله چَمِ بی خاو روژَ ماو

هرچه که دل ساختیسی ماو آو

 

اِ وَرِ خاو شیوه گَنی ها نووام

موری مِنه مایژه اِ چَه بی گنام

 

پیر و کَل و کورَ دلم اِ هاوار

بیسه طوق ار قی مِلم اِ هاوار

 

جنگ چو من و هول دلم تاگه روژ

فیکه فکِ لرزو تووم تاگه روژ

 

روشنیل یه جا و تیغ کیشونی

بوسون دل بیه دِرک چوچونی

 

یه وختی بی اوسارِ دلمه دِس بی

دِسِ دل ار دور و وَرم مَرس بی

 

باک اِ کِزه اِ لویل دل هر نووی

توز و تَم و رفت گرون تَر نووی

 

ایسکه وَ وا پَلی مچم تا هاوا

نازم وَ لا غول دلا ناراوا

 

آساره آسمون دلم لوره ماو

اور خیال یاواش یاواش جوره ماو

 

وارون خم تا صو سفید سا نماو

هرچه مَکم پام ار زمین جا نماو

 

هق هق تینیم بیسه شونمم

داخی اَسر آگره مه جهنمم

 

منبع : http://laksoroodeh.blogfa.com


سوختن عاشقانه از ملاپریشان عارف لکستان

سوختن عاشقانه از ملاپریشان عارف لکستان

عارف گرانقدر لکستان در یکی از اشعارش دل سوزناکی را به نمایش می گذارد که سخت در تکاپوی وصال است آنچنان که در وادی سوزناک عشق سر از پای نمی شناسد و هر آنچه دار و ندار است را به یک لحظه ی کوتاه دیدار عوض می کند و سخت مجذوب رویت آن شکوه و عظمتی است که شرر در جانش افکنده و ویلان و سرگردانش نموده است

بگذر     ژه   دنیا ،ژه دار و ندار              گشت فراموش کر غیر له عشق یار

سینه ی نداشتو ژه عشق التهاب          پر گناو و خالی چوی کاسه ی رباب

سینه ی که ملتهب وجود بی همتای یار نباشد و د ر کوره ی گدازان دوستی  و وصال ذوب نشود بسان کاسه ی تهی رباب است که جز آهنگهای طربناک و گناه آلود بهر ه و سودی ندارد

دلی که ژه عشق هویچش سوز نیه               محرم   اسرار   دل  فروز   نیه

این سروده را با سروده ی وحشی بافقی مقایسه نموده و مشابهت داده است که هر دو دل سوخته در مسیر دلدار مشابه هم از سوختن و گداختن سخن گفته اند

هر آن دل را که سوزی نیست  دل نیست          دل افسرده غیر از آب و گل نیست

دیده ی که دیدار دوسش میل نبو                     ژه خوین جگر دایم کیل میو

دیدگانی که آرزومند دیدار رخسار بی همتای یار نباشند و در مسیر سخت دشوار رویت آن جمال بی مثال گام ننهند همان به که در پرد ه ای از خون جگر مات و مبهوت بمانند و در تاریکی جهل و نادانی غوطه بخورند جمال نور تنها در دیدگانی بصیر رویت می شود که تشنه دیدن آن رخ بی مثالند وهر دیده ای که از این بصارت بی بهره باشد در این وادی اعمی و نابیناست

دلی افسرده دارم سخت بی نور              چراغی ،زو به غایت روشنی دور(بافقی)

له بازار عشق هویچ کالاش نبو                 ژه صفحه ی گیتی کاشکی جاش نبو

در بازار گرم و پر التهاب عشق به هیچ بهایی نمی ارزد این دل بی میل یار،او را هیچ ارزش و بهایی نیست و در شهر عشق بی ارزش و بی مقدار است ای کاش نیست و نابود می شدو در صحنه ی روزگار محو می شد تا از این ننگ بی عشق رهایی می یافت

ژه عشق دلدار دل پر ژه خوین کر               ژه راگه ی دیده مدام بیرون کر

دلم پرشعله گردان   سینه پردود                زبانم کن به گفتن آتش آلود(بافقی)

در ره وصال عشق دلدار دلم خون آلود کن تا از راه دیده خون بگریم سخت در پی آنم که بر رویای دوستی و عشق دلبر دست بیابم و رد این راه دل سوزناکم ذره ذره خون شود چه باک و از دیدن چون خون برون شود هیچ هراسی ندارم تنها دست یافتن بر دامن یارم آرزوست ور نه دل و دنیا به هیچ نیرزد

به    عرض    دلبر   مرکبت بدو                  اسیرن عاشق گرم و سبک رو

در وادی دوست بتاز و همپای دلبر مرکب بدوان که عاشق و دلداده گرم است و تیز رو

چون سودای وصالت شوق از سر رباید گرمایش تنت مذاب و جانت را می گدازد و در سنگلاخ کوی یار بی پایبند ناهمواریها را در می نوردی و در رکاب حضرت دوست تیز تک و گریزناکی و سر پر سودایت خبر از عالم برون ندارد

ژه   لوم   لائم  هویچ   پروات نبو                غیر ژه دین دوست تمنات نبو

از سرزنش گران بی معرفت هراس به دل راه مده تنها دوستی و مودت یار را خواهشل و تمنای وجود بدان

سرگرم دوست باش و مهراس که سرزنشت کنند بی معرفتان که هیچ لذت دوستی ندانند و در کوی دوست بودن نشناند گر این دل سوزناک بشناختندی هر گز در مذمت بر نمی آمدند ای کاش لذت این حصول معرفت دمی آنان را در بر می گرفت تا شوق وصال را می چشیدند

دیده و گوش و هوش ،اعصاب و عروق         بکاهن تمام وه یاد معشوق

دیده و گوش و ذهن و اعصاب و عروق که تنها ظواهر ببینند را خاموش کن و تنها به معشوق بپرداز

دیده ای که جز ظاهر بی قیمت نبیند و گوشی که در این محدوده بشنودو اعصاب و عروق مادی به هیچ نمی ارزند که باید در حضور یارو دنیای عشق خاموش شوند و در خدمت حضرت دوست سراپا مدهوشی و مستی همه را فراگیرد که حضرتش بی مثال است و حضورش سخت دست یافتنی و نباید این گزانبها وقت ارجمند را به بطلان گذراند